کد مطلب:19987 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

ويژگيهاي دوست خوب و بد را بنويسيد؟

دوست خوب از نظر روايات معصومين كسي است كه ويژگيهاي ذيل را دارا باشد:

1 - عقل و خرد: در روايات در روايات بر همنشيني با دوستان خردمند تأكيد شده است. امام علي عليهالسلام ميفرمايد:

هم نشيني با دوست خردمند، زندگي بخش جان و روح است. اين موضوع به حدي مهم است كه دشمن تصنيف غرر الحكم، ص 429.

خردمند بر دولت نادان ترجيح داده شده است.

امام علي عليهالسلام در اينباره ميفرمايد: دشمن با خرد براي تو از دوست نادان مطمئنتر است.

غرر الحكم، ج 4، ص 611.

دوستي با مردم دانا نكوست

دشمن دانا به از نادان دوست

دشمن دانا بلندت ميكند

بر زمينت ميزند نادان دوست

2 - صلاحيت اخلاقي: دوست خوب كسي است كه از رذايل اخلاقي و شرارت باطني به دور باشد.

در روايات معصومين از دوستي با اشرار و اهل فسق و فجور به شدت منع شده است. امام علي عليهالسلام

ميفرمايد: هم نشيني با تباه كاران مايه تباهي است همانند باد كه وقتي بر مردار ميوزد، با خود بوي بد به

همراه دارد. افرادي كه با دوستان نااهل رفت و آمد ميكنند، هر چند بتوانند مراقب خويش باشند، اما تصنيف غرر الحكم، ص 431.

هرگز نخواهند توانست خود را از رسوايي و ننگ و بدنامي اجتماعي محفوظ بدارند.



پيامبر اكرم صلي الله وعليه وآله ميفرمايد: شايستهترين مردم براي بدنامي كسي است كه با بدناميها همنشين باشد.

مستدرك الوسائل، چاپ قديم، ج 2، ص 65.

تا تواني ميگريز از يار بد

يار بد بدتر بود از مار بد

مار بد تنها تو را بر جان زند

يار بد بر جان و هم ايمان زند 3 - پاي بندي به تعهدات: دوست خوب كسي است كه به آداب دوستي متعهد باشد. امام صادقعليهالسلام ميفرمايد:

دوستي حد و مرزي دارد. هر كس آنها را مراعات كرد، دوست حقيقي است و گرنه نسبت دوستي به او نده. حدود دوستي عبارتند از:

1 - آن كه نهان و آشكارش براي تو يكسان باشد.

2 - زينت تو را زينت خود و عيب تو را عيب خويش شمارد.

3 - اگر به رياست و ثروت و پست و مقام برسد، رفتارش عوض نشود.

4 - اگر تمكن پيدا كرد، از آن چه دارد، نسبت به تو دريغ نورزد.

5 - تو را در گرفتاريها رها نكند و تنها نگذارد.

اصول كافي، ج 4، ص 452.

4 - همطراز بودن: دوست خوب كسي است كه از جهت مالي و اجتماعي همطراز و همسنگ انسان باشد. امام باقر عليهالسلام ميفرمايد: هرگاه خواستي با كسي همنشين شوي، با كسي كه مثل تو است، رفيق شو و با كسي كه

متكفل تو شود رفاقت نكن كه اين دوستي مايه ذلت و خواري است.

مكارم الاخلاق، ص 131.

با اين توضيح معلوم ميشود دوست بد كسي است كه ويژگيهاي فوق را دارا نباشد، يعني از عقل و خرد

برخوردار نباشد و صلاحيت اخلاقي نداشته باشد و به تعهدات پاي بند نباشد و همطراز آدمي نباشد. در پارهاي از روايات از دوستي با بعضي از افراد نهي شده كه به روايتي جامع در اين باره اشاره ميكنيم.

امام سجاد عليهالسلام مردم را از رفاقت با پنج دسته برحذر داشته است:



اي فرزندم، به پنج گروه نظر كن و با آنها رفاقت نكن و سخن نگو و همراه آنها نشو: 1 - از رفاقت با دروغگو بپرهيز كه او مانند سراب است كه نزديك را دور و دور را نزديك جلوه ميدهد.

2 - از دوستي با گناهكار اجتناب كن كه تو را به يك لقمه يا كمتر ميفروشد.

3 - از رفاقت با بخيل خودداري كن كه تو را در زماني كه نياز به او داري، رها ميكند.

4 - از مصاحبت با نادان بپرهيز كه او ميخواهد به تو نفع رساند اما ضرر ميرساند.

5 - از دوستي با كسي كه از خويشاوندانش بريده، دوري كن كه او را در قرآن ملعون يافتهام.

اصول كافي، ج 4، ص 452.